Ik heb zelf als kind jaren tekenacademie gevolgd. Ja, wel 12 jaar! Eén van de oefeningen die me daarvan altijd is bijgebleven was die van het schilderen op muziek met waterverf. Jaren later, toen ik begon met lesgeven, heb ik het schilderen op muziek ook in de middenschool geïntroduceerd. Het was meestal de allerlaatste oefening van het schooljaar. Eén waar de enige fout die je kon maken bestond dat je net hetzelfde als je buur zou maken! 😉
De oefening werd altijd warm onthaald door de kinderen en het was zowaar de meest stille les van het hele schooljaar, buiten wat mee wiegen op de muziek en met de lippen meebewegen. (Er werd namelijk wel afgesproken dat meezingen niet mocht om wille van het feit dat ze dan de anderen zouden beïnvloeden met hun stem en dat net dat niet de bedoeling was!)
Nu, nog jaren later, besef ik dat dit een prachtige oefening is aangezien fouten ook gewoonweg niet bestaan bij deze opdracht. Dit gaat echt over jezelf, je gevoel en wat JIJ ervan wil en kan maken!

Voorbereidingen van schilderen op muziek

• kleurgebruik
• lijngebruik

De twee belangrijkste beeldaspecten oftewel bouwstenen van de opdracht waren uiteraard kleurgebruik en lijngebruik. Daarvoor moesten de relaties van kleuren en gevoelens eerst worden besproken.

Waar denk jij aan bij de kleur blauw? Schrijf dat even op.

Dan liet ik opnoemen waar de kinderen aan gedacht hadden. De meest voorkomende zijn natuurlijk de zee en de lucht. Toch hoorde je soms ook politieagent of “mijn oma, want dat was haar lievelingskleur!” Zo bespraken we meerdere kleuren en kwamen we er ook achter dat kleuren voor iedereen een andere betekenis hadden. Je kan er natuurlijk ook een lijstje bijnemen met de betekenis van keuren!

Download het gratis werkblad met de betekenis van kleuren hier.

“Welk instrument of welk geluid hoort bij deze soort lijn?”

Zet verschillende lijnsoorten op het bord en laat de kinderen benoemen wat volgens hen past. Een zacht golvende lijn hoort bijvoorbeeld niet bij een drum, dat is dan eerder een zigzag lijn bijvoorbeeld.
Wat met een onderbroken lijn of een heel grillige onregelmatige lijn? Ook  hier zullen kinderen zien dat er verschillende antwoorden mogelijk zijn, maar ze zullen wel gaan aanvoelen dat een lijn ook een verhaal verteld.
Gebruik ook de smiley lach om dat duidelijk te maken. Een opgaande lijn zal het mannetje vrolijk maken, maar andersom is het mannetje verdrietig.

Klaarmaken van het werkoppervlak om te schilderen op muziek.

In het begin schilderden we gewoon in rechte kadertjes op een blad. Maar dan is het resultaat natuurlijk ook maar saai. Later hebben mijn collega en ik dan beslist om er een gek kapsel van te maken. De kinderen konden zelf beslissen hoe ze dat zouden aanpakken, maar er moesten wel 20 vlakken zijn die groot genoeg waren om te schilderen. Welke vorm de vlakken hadden en hoe het mannetje eruit zou zien, dat lieten we vrij. Daar kwamen echt super leuke resultaten uit! (Uiteraard ben je vrij om meer of minder vakjes te laten maken! Dat hangt natuurlijk ook van de tijd af die je beschikbaar hebt!)

De vakjes laat je best nummeren, zodat de kinderen nog weten welk liedje bij welk vlakje hoort. Ik vraag altijd om de nummers die vlak na elkaar komen niet naast elkaar te zetten op de tekening. Het is en blijft waterverf en dat kan wel eens in elkaar lopen. 1 en 2 dus niet naast elkaar, maar 1 aan de ene kant, 2 aan de andere kant van de tekening.

De tekening van het mannetje en de vlakjes moest in watervaste stift worden overtrokken en de potloodlijnen moesten worden uitgegumd.

Het lijstje met liedjes voorbereiden

Uiteraard kies je best op voorhand welke liedjes je gaat laten horen. Probeer daarin goed te variëren op vlak van ritme, genre, gevoel….

De vier seizoenen van Vivaldi lenen zich erg goed voor deze opdracht. Maar alle vier is misschien voor kinderen wel iets te veel van het goede. Een stukje klassiek kunnen ze wel smaken! 😉
Het grappige is dat zowat 75 procent van de kinderen ‘de juiste’ kleuren bij het seizoen gebruiken. Knap toch, dat Vivaldi dat klaar krijgt! 😉

Ik stak ook altijd enkele hits in het lijstje.

Nog één tip: als je de hip-hop teksten niet helemaal goed verstaat, ga dan even de lyrics opzoeken. 😉

De start van het schilderen op muziek.

Kinderen krijgen waterverf, een doekje, een potje water, een penseel (of een paar van verschillende diktes) en uiteraard hun tekening. Maak op voorhand even goede afspraken.

We maken alleen lijnen, punten en kleuren – de schilderijtjes zijn abstract en mogen dus niets voorstellen.
Meezingen mag niet, omdat ze dan de anderen storen. Mee ‘lippen’ kan wel! 😉
Als ze klaar zijn mogen ze hun penseel neerleggen, zo zie jij wanneer je naar het volgende liedje kan gaan. Soms bleven sommige kinderen expres schilderen om het liedje te kunnen afluisteren, dat liet ik ook gewoon toe.
Babbelen mag ook niet, omdat ze anderen zouden kunnen storen!
Als het water vuil is mogen ze rustig ander gaan halen. Bij waterverf is dat wel eens nodig.

Werk de 20 (of tien als je minder tijd hebt) liedjes één voor één af.

Bespreking

Als de werkjes droog zijn kan er een bespreking volgen. Zeker bij Vivaldi is dat tof! Ze gaan dan zien dat er vaak naar dezelfde kleuren werd gegrepen. Laat kinderen ook uitleggen waarom ze een bepaalde lijn of kleur hebben gebruikt.

Zo, laat me zeker weten als je dit ook doet met je eigen kids of in de klas!
Het is echt een super leuke opdracht, waar kinderen leren dat hier echt niets fout kan zijn!

Nu even geen tijd, maar wil je hem wel onthouden? Pin hem voor later op je relevante borden:

Take care en tot snel

Liefs Ilse